Што значи низок креатинин? Ова се главните причини, симптоми и методи на лекување.
Креатининот е отпаден производ што се создава кога креатинот – аминокиселина произведена од црниот дроб и која се наоѓа во одредени видови храна – се разградува во мускулите за да служи како извор на енергија за време на физичка активност.
Иако самиот креатинин нема важна функција во телото (тој е отпаден производ), неговото ниво во крвта многу кажува за здравјето на вашите мускули, бубрези и црн дроб, објаснува д-р Радамес Зучело, нефролог во Центарот за нефрологија и хипертензија на Јужна Каролина во Валтерборо.
Повеќето здрави луѓе имаат нормални нивоа на креатинин во телото. Сепак, можно е некои луѓе да доживеат намалено ниво на креатинин во крвта. Кое ниво на креатинин се смета за ниско?
„Нормалните“ вредности на креатинин варираат во зависност од полот, составот на телото, мускулната маса, возраста и нивото на хидратација, вели д-р Зукело.
На пример, поголемите луѓе со поголема мускулна маса природно ќе имаат повеќе креатинин во крвта, бидејќи повеќе мускули значи поголемо разградување на креатинот.
Вообичаени референтни опсези за нивоата на креатинин се:
За деца:
30 - 70 μmol/l - до 3 години
50 - 100 μmol/l - од 3 до 18 години
За возрасни:
60 - 110 μmol/l - кај жени
90 - 103 μmol/l - кај мажи
Сепак, ова варира од личност до личност, па затоа е најдобро да се консултирате со лекар за да ги протолкувате резултатите.
Знаци и симптоми на низок креатинин
Нискиот креатинин не е независна болест, туку знак што може да укаже на друг здравствен проблем. Затоа знаците и симптомите зависат од основната причина за намаленото ниво на креатинин, објаснува д-р Зучело.
Најчесто, нискиот креатинин е резултат на намалена мускулна маса, што може да биде резултат на многу седентарен начин на живот, старост или посериозни болести кои предизвикуваат мускулна атрофија, како што се параплегија или Лу Геригова болест (амиотрофична латерална склероза – АЛС).
- Доколку се сомневате дека имате проблем со нивото на креатинин, контактирајте го вашиот матичен лекар. Тој може да ја процени вашата општа здравствена состојба, да ги спроведе потребните анализи и, доколку е потребно, да ве упати кај специјалист – советува д-р Фахри Калолвала, специјалист по интерна медицина од Хјустон.
Бидејќи нискиот креатинин сам по себе не предизвикува симптоми, редовните прегледи и скрининг се клучни за рано откривање на можни нарушувања и точна дијагноза, додава д-р Калолвала.
Причини и фактори на ризик за низок креатинин
Ниските нивоа на креатинин најчесто се поврзуваат со следниве состојби:
Недоволен внес на протеини: Дел од креатинот, кој претходи на креатининот, го произведува црниот дроб, додека остатокот се внесува со храна богата со животински протеини (месо, риба). Ако не консумирате доволно протеини, на телото може да му недостасува креатин, а со тоа и креатинин. Препорачаниот дневен внес на протеини е 0,8 грама на килограм телесна тежина.
Намалена мускулна маса: Креатининот се создава кога креатинот во мускулите се разградува за енергија. Затоа, пониските нивоа на креатинин се чести кај луѓе со помалку развиена мускулна маса, особено кај постари лица. Причините можат да бидат и ампутации, долготрајна неподвижност (на пр. по мозочен удар) или болести како што е АЛС.
Бременост: За време на бременоста, во бубрезите се јавува зголемена филтрација, што доведува до намалување на нивото на креатинин бидејќи поголема количина се излачува преку урината. Ова е нормално и не се смета за причина за загриженост.
Заболувања на црниот дроб: Црниот дроб произведува креатин, па затоа заболувањата на црниот дроб можат да ја намалат неговата синтеза, а со тоа и нивото на креатинин.
Како се поставува дијагнозата?
Нивото на креатинин се одредува со анализа на крвта. Тестот за креатинин е дел од основниот метаболички панел – лабораториски преглед кој често се прави за време на редовни систематски прегледи или за време на хоспитализација.
Третман: Што да се прави кога креатининот е низок?
Нискиот креатинин сам по себе не бара третман, бидејќи обично е показател за друга здравствена состојба – како што се ниска мускулна маса, заболување на црниот дроб или невролошко заболување. Секоја од овие состојби се третира индивидуално, вели д-р Зукело.
Доколку лекарот исклучи посериозни причини и процени дека нискиот креатинин е резултат на недоволен внес на протеини, тој може да препорача зголемување на внесот на храна богата со креатин (на пр. месо, риба), како и додатоци во исхраната во форма на додатоци на креатин, додава нутриционистката Бетани Кит од Атланта.