Еве што рекол големиот Владета Јеротиќ: Човек станува зрела личност само кога ги поседува овие 6 квалитети
Вака се однесува зрела личност
Нашиот познат академик Владета Јеротиќ , во својата книга „Човекот и неговиот идентитет“, објасни кои се способностите што треба да ги развие една личност за да се смета за зрела личност.
„Колку повеќе незрели луѓе има во едно општество, толку помалку шанси има тоа општество да ги постигне своите цели и да овозможи природен развој на многу потенцијални можности, т.е. способности кои несомнено се наоѓаат кај секое човечко суштество.“
Денешните психолози и психијатри, дури и кога претставуваат различни ставови, се согласиле за некои значајни и типични критериуми за сите луѓе што можат речиси точно да одговорат на тешкото прашање: Што всушност ја прави една личност зрела и комплетна личност?
Пред сè, мора да тргнеме од препознаениот факт дека не постои целосно зрела личност или, како што стручно се вели, личност која би била целосно интегрирана. Постојат само степени на зрелост кои, повеќе или помалку, се приближуваат кон оваа имагинарна, идеална целина на личноста.
Накратко ќе ги наведеме најважните критериуми во психологијата што ја одредуваат силата на Јас на една личност, односно го покажуваат степенот на неговата зрелост, додека редоследот на овие критериуми не мора нужно да укажува на нивната важност. Дури се чини дека секој од нив има приближно еднаква вредност и еднаква важност.
Во книгата „Човекот и неговиот идентитет“, нашиот академик Владета Јеротиќ ги утврди најважните критериуми што го покажуваат степенот на зрелост на една личност, имено:
- Способност да сакаш некој друг, не само себеси
Нарцисоидните личности, кога се способни воопшто да сакаат некого, го прават тоа сакајќи се себеси во својот партнер, или јас од сегашноста, или јас од минатото, или јас што би сакале да го имаат во иднина. Јасно е дека таквата љубов кон партнерот не е способна да се откаже од ништо, што значи дека трпи жртви, принципот врз кој се темели самиот живот и без кој не може да се замисли не само хармонично семејство, туку и хармонично општество.
- Способност за контрола на сопствените нагони и импулси
Управувањето со нашите агресивни и сексуални енергии, кои ни се дадени биолошки, во форма на вродени инстинкти, започнува многу рано, а колку правилно овие инстинкти се контролираат прво од родителите, а подоцна од општеството, во голема мера зависи од идниот развој на личноста.
- Способност за поднесување на непријатност, болка и страдање
Принципот на апсолутно задоволство, кон кој, според Фројд, се стреми едно мало дете, и кој Фројд со право го спротивставил на принципот на реалноста, постојано демне за секој од нас и затоа мора постојано да биде под наша свесна контрола за да не дозволиме другите да трпат болка и страдање наместо нас (како синоними на живот). Избегнувањето на секаква болка, и физичка и ментална, е карактеристика на нашето време, кое овде ги покажува и сите карактеристики на инфантилна регресија.
- Имање зрела, а не инфантилна, совест
Зрелата совест се покажува и во толеранцијата, но и во контролата на сопствените инстинктивни желби, и во толеранцијата, но и во будноста кон барањата на сопственото морално битие. Незрелата совест, напротив, заснована на закани, страв и вина, се однесува садистички или мазохистички кон себе или кон околината.
- Умерена агресивност без реакција на лутина или омраза, но исто така и без прекумерна плашливост
Ако и агресивноста и сексуалноста ни се дадени како суровина што чека на нејзина поблагородна обработка, тогаш е природно што мора да сметаме на нив и е детски да ги затвораме очите пред овие моќни сили. Потиснатата агресивност која не нашла испарување во моментот кога била неопходна и во обем што одговара на ситуацијата и на нашите обврски како етички суштества, останува неискористена, дива сила која понекогаш мора да се ослободи, и најчесто во соодветна ситуација и со зголемен интензитет.
- Способност за независност
Оваа способност ја поседува само лице кое веќе успешно ги развило сите други, претходно споменати способности. Тоа е целта и круната на индивидуализацијата и единствената вистинска гаранција, но и услов за слобода. Само независна, т.е. слободна личност ја знае тајната на зрелото однесување во кое се предава себеси „на Бога Божји, а на царот царот“.
Секој од нас прво мора да одговори на прашањето колку постигнал сам и што направил досега со своите вродени и стекнати таленти. Само тогаш можеме да се свртиме кон општеството и со право да очекуваме стимулации за работа од него.
Нема зрело општество без зрели поединци. И тие се создадени не само од општеството, туку и од самообразованието. Имено, не постои друга одговорност, како што рекол еден од нашите филозофи, освен самоодговорноста.
